نیاکان ما از زمان‌های دور کوشش می‌کردند به روشی بر چگونگی آب و هوای منطقه‌ی خود اثر بگذارند. قربانی کردن و انجام آیین‌های دینی با هدف خشنود کردن خدایان و خواهش از آن‌ها برای فرستادن باران، از کارهایی است که آن‌ها به هنگام کاهش بارندگی انجام می‌دادند. در سده‌ی نوزدهم میلادی نیز برخی کوشش کردند با توپ، موشک و دینامیت ابرها را به بارش وادار کنند. برخی آتش بزرگی می‌افروختند تا جریان هوای گرم و بالارونده را پدید آورند و برخی می‌خواستند با ساختن دستگاه‌های بزرگ سرماساز، هوا را به اندازه‌ی سرد کنند تا رطوبت درون خود را آزاد کند. اما همه‌ی آن کارها به دلیل نبود دانش کافی از چگونگی بارش باران و برف بی‌نتیجه بود.
از آغاز سده‌ی بیستم میلادی که دانش بشر درباره‌ی چگونگی بارش ابرها افزایش یافت، کوشش‌های علمی برای وادار کردن ابرها به بارندگی آغاز شد. در آن سال‌ها دانشمندان دریافتند که هنگام بارندگی بلورهای بسیار ریزی از یخ درون ابرها تشکیل می‌شود و مولکول‌های آب به آن‌ها می‌چسبند. این روند ادامه می‌یابد تا با رشد بلورها بر وزن آن‌ها افزوده می‌شود و سرانجام به اندازه‌ای سنگین می‌شوند که به سوی زمین فرود می‌‌آیند. در این حالت، اگر هوا به اندازه‌ی کافی سرد باشد، بلورها به شکل برف می‌بارند و اگر هوا به نسبت گرم‌تر باشد، همان دانه‌ها در هوا ذوب می‌شوند و باران می‌بارد.
در سال 1964 میلادی، دکتر برنارد ونگات(Bernard Vonnegut) کشف کرد که بلورهای بسیار ریز یدید نقره(AgI) باعث تشکیل بلورهای یخ در بخار آب می‌شوند. ونگات به این دلیل یدید نقره را برگزید که فاصله‌ی مولکول‌ها در شبکه‌ی بلوری آن با فاصله‌ی مولکول‌های آب در شبکه‌ی بلور یخ بسیار نزدیک است. بنابراین، یدید نقره ماده‌ی مناسبی است که هسته‌ی بلورهای یخ باشد. هم‌چنین، او روشی را ابداع کرد تا بتوان ذره‌های بسیار ریزی از یدید نقره فراهم آورد.
در همان زمان وین سنت شفرو(Vincent Schaefer) و اروینگ لانگمویر(Irving Langmuir) در آزمایشگاه شرکت جنرال الکتریک آمریکا روی طرح بارورسازی ابرها با یخ خشک(دی‌اکسیدکربن جامد) کار می‌کردند. آن‌ها مقدار زیادی یخ خشک را با هواپیما در میان ابرها پاشیدند و باران ایجاد کردند. یخ خشک با سرد کردن موضعی ابر باعث تشکیل بلورهای ریز یخ در ابر می‌شود.
امروزه هر چند از مواد دیگری مانند نمک معمولی و پروپان مایع نیز برای وادار کردن ابرها به بارش بهره می‌گیرند، اما یدید نقره بیش از همه به کار می‌آید. ذره‌های یدید نقره را به دو روش وارد ابرها می‌کنند: به کمک کوره‌هایی روی زمین یا شعله‌هایی که از هواپیما شلیک می‌شوند. کوره‌ی زمینی از هر یک گرم یدید نقره بیش از 1,000,000,000,000,000 ذره‌ی یدید نقره به هوا آزاد می‌کند.
درباره‌ی این که بارورسازی ابرها تا چه اندازه‌ای بر میزان بارندگی اثر می‌گذارد، هنوز بحث‌هایی بین کارشناسان وجود دارد. در حالی که برخی درباره‌ی کارآیی این روش تردید دارند، برخی دیگر این نظر را مطرح کرده‌اند که افزایش بارندگی در یک منطقه ممکن است باعث کاهش بارندگی در منطقه‌ی دیگر شود. برای مثال، همسایگان کشور چین، دولت این کشور را به خاطر کوشش‌های فراوان در بارورسازی ابرها به "دزدی باران" متهم کرده‌اند.
برخی از مخالفان این روش از پی‌آمدهای زیست‌محیطی نقره سخن می‌گویند. اما هنوز هیچ گزارش روشنی از چنین اثری در دست نیست. غلظت نقره در آب بارانی که از بارورسازی ابرها به دست آمده است، بسیار پایین‌تر از 50 میکروگرم در لیتری است که سازمان‌های بهداشتی به عنوان میزان عادی پذیرفته‌اند. این درحالی است که غلظت نقره در خاک برخی جاها بسیار بیشتر از آن چیزی است که در بارش‌های ابرهای بارو شده یافت می‌شود.
به هر حال، پژوهش درباره‌ی بارورسازی ابرها همچنان ادامه دارد، زیرا این روش نه تنها برای بارندگی در جاهای کم‌باران سودمند است، بلکه کارآمدی خود را در برطرف کردن مه غلیظ فرودگاه‌ها و بزرگ‌راه‌ها و جلوگیری از بارش ناگهانی وسیل‌آسا در یک منطقه نیز نشان داده است و امید است با کارآمدتر شدن آن بتوان تا اندازه‌ای از دگرگونی‌های شدید آب و هوایی جلوگیری کرد.
خوشبختانه کشور ما نیز از جمله کشورهایی است که در این زمینه پژوهش می‌کند. نخستین‌بار در سال 1353 کار بارورسازی ابرها به کمک یک شرکت کانادایی در منطقه‌ی سد لتیان و رودخانه‌ی جاجرود انجام شد. سپس، همین طرح در سال 1373 به کمک شرکت‌های روسی در یزد و گیلان پی‌گیری شد. هر چند این طرح از سال 81 تا 84 متوقف شد، بار دیگر از سال 1385 مورد توجه قرار گرفت و بارورسازی ابرها در بخش‌های مرکزی ایران انجام شد.
تصویرهایی برای فهم بهتر
کوره‌ی زمینی آزاد کننده‌ی ذره‌های یدید نقره
هواپیمای آزاد کننده‌ی ذره‌های یدید نقره
چگونه ابر را بارور می کنند